یک بلاک چین عمومی شامل مشارکان فعالی مانند ماینر، متصدی نود (node) و غیره است و هدف آنها تقویت شبکه و تایید تراکنشها از طریق نوعی الگوریتم اجماع توزیعشده است. به عبارت دیگر، اکثریت مشارکتکنندگان بر چیزی توافق میکنند و در نتیجه حملات را خنثی کرده و بلاکها را به زنجیره اضافه میکنند. رایجترین نوع این مکانیسم اجماع، گواه اثبات کار (PoW) است که ماینرها قدرت محاسباتی خود را به اشتراک میگذارند و برای دستیابی به اجماع توافق میکنند. گواه اثبات سهام (PoS) یکی دیگر از طرحهای رایج اجماع در فضای ارز دیجیتال است که در آن به استیکینگ ارز دیجیتال پرداخته میشود.
در گواه اثبات سهام، اعتبارسنجها به استیکینگ یا گرو گذاشتن مقداری از ثروت خود میپردازند و از این طریق برای ایجاد بلاک جدید واجد شرایط خواهند شد. برای اینکه از مشکل ثروتمندتر شدن ثروتمندها جلوگیری شود، اعتبارسنجها به صورت تصادفی انتخاب میشوند. الگوریتم استیکینگ از لحاظ انرژی مقرون به صرفهتر از گواه اثبات کار است و بنابراین بسیاری از پروژهها به آن روی آوردهاند.
در این مقاله به بررسی تعدادی از پروژههای استیکینگ ارز دیجیتال و جزئیات بیرون داده شده آنها در شش ماه اخیر پرداخته میشود و در نهایت نگاهی هم به اتریوم نسل دوم و حرکت آن به سوی الگوریتم استیکینگ انداخته میشود.
استیکینگ ارز دیجیتال با پلتفرم هارمونی (Harmony)
هارمونی یک پلتفرم مبتنی بر بلاک چین است که بسیار مقیاسپذیر، ایمن و دارای کارمزد کم است. این پلتفرم قصد دارد که در آینده بر روی میلیونها ابزار برنامههای خود را قرار دهد. شبکه اصلی آنها در ژوئن ۲۰۱۹ راهاندازی شد و هارمونی در حال حاضر از ۴ شارد (shard) هزار نودی پشتیبانی میکند.
هارمونی بر اساس شکل خاصی از شاردینگ پایهریزی شده که Deep Sharding نامیده میشود و در آن نه تنها نودهای شبکه، بلکه وضعیتهای بلاک چین نیز به صورت شارد تقسیمبندی میشوند. هارمونی از این طریق توانسته که مشکل مقیاسپذیری شبکه را بدون به مخاطره انداختن امنیت و یا عدم تمرکز تا حدود زیادی حل کند. در ماه می بود که هارمونی جزئیات الگوریتم استیکینگ خود را بیرون داد. هارمونی اولین بلاک چین مبتنی بر شاردینگ است که استیکینگ ارز دیجیتال را وارد زیرساخت خود کرده است.
این توسعه مهمی برای بسیاری از پروژههای گواه اثبات سهام است و شاردینگ تا به حال برای این پروژهها تنها مفهومی تئوری بود. الگوریتم استیکینگ هارمونی EPoS نام دارد. استیکینگ ارز دیجیتال در پروژههای دیگر معمولا بر اساس تعداد کوینهای گرو گذاشته شده است که این به نفع ثروتمندان است و نوعی تمرکز ایجاد میکند.
هارمونی سعی در حل این مشکل دارد و براساس کل کوینهای استیکینگ شده پاداش نمیدهد، بلکه یک عدد استیکینگ موثر را محاسبه میکند و از این طریق شانس افرادی که کوین کمتری دارند را نیز بالا میبرد. به این ترتیب، استیکینگ ارز دیجیتال عادلانهتر خواهد شد.
ارز بومی بلاک چین هارمونی ONE نام دارد و سالیانه ۴۴۱ میلیون از این توکن به عنوان پاداش استیکینگ توزیع میشود. هارمونی مدعی است که زمان ایجاد بلاک به مرور زمان و با بهبود بیشتر پروتکل کاهش خواهد یافت. با توجه به نرخ سالیانه پاداش و تنظیم آن نتیجه میگیریم که صدور توکن هارمونی به مقداری ثابت در سال خواهد بود.
کاربران میتوانند از طریق یکی از اعتبارسنجان موجود در شبکه اصلی به استیکینگ ارز دیجیتال ONE اقدام کنند و اگر این کار برای آنها پیچیده باشد، این افراد میتوانند از طریق صرافیهایی مانند بایننس (Binance) اقدام کنند که البته سود سالیانه کسب شده از طریق صرافیها کمتر خواهد بود.
الگوریتم استیکینگ هارمونی از مکانیسم اسلاشینگ (slashing) برای جریمه عاملین بدکار استفاده میکند. اگر یک اعتبارسنج اقدام به تایید دو بلاک متناقض کند، برای همیشه از فعالیت در شبکه منع خواهد شد و مقدار معینی نیز جریمه خواهد شد. این جریمه به صورت خطی و با توجه به تعداد اعتبارسنجهایی که همزمان این کار را مرتکب شدهاند، افزایش پیدا خواهد کرد و این از حملات هماهنگ شده جلوگیری خواهد کرد. اسلاشینگ و شاردینگ به عنوان راهحلهای امنیتی و مقیاسپذیری از جانب اتریوم نسل دوم نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
پروتکل Tachyon
Tachyon در حال ایجاد یک پروتکل اینترنتی غیر متمرکز، سریع و ایمن از طریق ترکیب فناوری بلاک چین با دیگر فناوریها و فنون رمزگذاری مدرن است. این پروژه بر اساس راهحل بلاک چینی Vsystems کار میکند و از الگوریتم استیکینگ SPoS برای استیکینگ ارز دیجیتال استفاده میکند.
این الگوریتم استیکینگ بر خلاف الگوریتمهای سنتی گواه اثبات سهام، تنها به نودهایی اجازه مشارکت در اجماع میدهد که سخت افزار برتر و قابلیتهای پردازشی بالاتری داشته باشند. این امر باعث میشود که عملکرد شبکه حتی در هنگام ترافیک سنگین هم کاهش پیدا نکند.
Tachyon اولین محصول خود را با استفاده از پروتکل اینترنتی اختصاصی خود ساخته است. این محصول یک برنامه وی پی ان (VPN) غیر متمرکز است. نسخه موبایلی این وی پی ان نیز در سال ۲۰۲۰ بیرون داده میشود.
در حال حاضر، این وی پی ان بیش از ۴۰۰۰۰۰ کاربر در سراسر جهان دارد و پیشبینی میشود که به مرور زمان که کاربران بیشتری به این شبکه میپیوندند، تقاضا برای پهنای باند افزایش پیدا کند. به همین خاطر است که Tachyon در حال ایجاد یک بازار همتا به همتا است که نودها در آنجا بتوانند باند اضافی خود را به مشتریان بفروشند.
توکن بومی این پلتفرم IPX نام دارد و جزئیات استیکینگ این ارز دیجیتال در می ماه امسال بیرون داده شد. در الگوریتم استیکینگ Tachyon نیز مانند دیگر پروژهها به افرادی که توکنهای خود را گرو بگذارند، پاداش تعلق میگیرد. Tachyon همچنین نوعی پاداش با نام Sessions نیز ارائه میدهد که مختص فراهمکنندههای نودی است که مایلند پهنای باند خود را به کاربران وی پی ان بفروشند.
الگوریتم استیکینگ این پروژه به دارندگان توکن اجازه میدهد که توکنهای خود را در اختیار نودها قرار دهند و آنها را نماینده خود کنند. به این ترتیب، این افراد به اندازه زمان و مقدار استیکینگ پاداش دریافت خواهند کرد. ۵ درصد از کل عرضه در حال گردش IPX به صورت سالیانه به عنوان پاداش استیکینگ توزیع میشود.
پاداش Session مستقیما از طریق کاربران وی پی ان به فراهم کنندگان نود پرداخت میشود. نرخ این پاداش با توجه به قیمت و تقاضای آن زمان خاص تفاوت دارد.
هر بلاک ۵ مگابایتی از ترافیک شبکه به عنوان یک session تلقی میشود. زمانی که سیستم استیکینگ IPX با وی پی ان ادغام شد، پاداشهای session پرداخت میشود. دارندگان توکن میتوانند در فعالیتهای این شبکه شرکت کنند و بنابراین مدلی مبتنی بر جامعه و غیر متمرکز از طریق این بلاک چین فراهم میآید. برای راهاندازی نود Tachyon باید حداقل ۲۰۰۰۰ توکن IPX داشت. Tachyon توانسته مشارکتهای بسیار خوب و جالبی با پروژهها و سازمانهای دیگر ایجاد کند.
COTI
COTI یک پلتفرم فینتک است که به سازمانها اجازه ایجاد راهحل پرداختی خود و همچنین دیجیتالی کردن هر ارزی را میدهد. شبکه اصلی این پروژه از دسامبر ۲۰۱۹ راهاندازی شده است و اینک متشکل از ۱۰ نود است. COTI مبتنی بر بلاک چین نیست و از فناوری DAG استفاده میکند.
در DAG، یک تراکنش جدید به دو تراکنش قبلی متصل میشود و تراکنشهای فردی برای یکدیگر اعتبارسنجی میکنند. هر کاربر در این شبکه دارای یک امتیاز اعتبار است و هر چه کاربر فعالیت بیشتر و عملکرد صادقانهتری داشته باشد، امتیاز او افزایش پیدا میکند. افرادی که اقدام به کلاهبرداری میکنند، از امتیاز آنها کاسته میشود و ارزش خود را از دست میدهند. با استفاده از نمرههای امتیازی جمعآوری شده، تمامی DAG به صورت خوشههایی انعطافپذیر قظعهبندی میشود و به این ترتیب یک Trust Chain ایجاد میشود.
COTI مدعی است که سیستم آنها مشکل مقیاسپذیری را که مشکل بسیاری از سیستمهای مبتنی بر بلاک چین است، با اتصال و تایید تراکنشها به صورت همزمان و غیر همزمان حل میکند. الگوریتم استیکینگ این پروژه PoT نام دارد و در اینجا نودها برای اینکه برای شرکت در تراکنشها واجد شرایط باشند، اعتماد به گرو میگذارند. ارز دیجیتال بومی در اینجا COTI نام دارد و برای راهاندازی نود کامل و استیکینگ ارز دیجیتال مذکور ۱۵۰۰۰ توکن COTI مورد نیاز است.
افرادی که میخواهند توکنهای خود را به نودهای موجود بدهند و آنها را نماینده خود کنند، میتوانند از طریق کیف پول شبکه اصلی و یا از طربق صرافیهایی مانند بایننس اقدام کنند. COTI در ماه مارس جزئیات الگوریتم استیکینگ خود را بیرون داد. در حال حاضر، نودهای کامل تنها نودهای موجود در شبکه هستند و این نودها خود به دو دسته نودهای Community و نودهای Advanced تقسیمبندی میشوند.
نودهای Community قادرند تا ۵ میلیون COTI استیک کنند که متصدی نود حداکثر میتواند به استیکینگ ۷۵۰۰۰۰ توکن بپردازد و از سود سالیانه ۳۵ درصد سود ببرد. نودهای Advanced لازم است که ۵۰۰۰۰۰ تا ۵ میلیون COTI را برای حداقل ۹۰ روز استیک کنند و از این طریق ۲۵ درصد سود سالیانه کسب کنند.
فانتوم (Fantom)
فانتوم در حال ساخت یک اکوسیستم مقیاسپذیر برای پشتیبانی از کاربردهای جهان واقع است. فانتوم از یک بلاک چین سفارشی و از یک پلتفرم قرارداد هوشمند برای این منظور استفاده میکند. شبکه اصلی فانتوم در دسامبر ۲۰۱۹ راهاندازی شد و به عنوان یک لایه مبنا برای پلتفرم خود کار میکند.
فانتوم از لحاظ دامنه پروژه شبیه هارمونی است و بر اساس ساختار DAG وابسته به COTI است. الگوریتم استیکینگ فانتوم Lachesis نام دارد که اهداف سهگانه عدم تمرکز، امنیت و مقیاسپذیری را محقق میکند. بازده بالا و خاتمه سریع تراکنشها از طریق ماهیت مستقل این الگوریتم قابل انجام است.
ارز بومی فانتوم FTM نام دارد و این توکن اینک در دو نسخه ERC20 و BEP2 موجود است. این توکن همچنین به عنوان توکن مدیریت نیز عمل میکند و افرادی که اقدام به استینگ ارز دیجیتال مذکور میکنند، از طریق این ارز دیجیتال قادر به رایگیری خواهند بود. استیکینگ ارز دیجیتال مذکور آسان است و از طریق کیف پولهای موبایلی و دسکتاپی انجام میشود. در اینجا نیز افراد میتوانند نودها را نماینده خود کنند و استیکینگ را به آنها بسپرند. نودها برای این کار کمسیون ۱۵ درصد میگیرند.
برای راهاندازی یک نود اعتبارسنج فانتوم باید حداقل ۳.۱۷۵ میلیون FTM داشت و استاندارد ذخیره سازی و کلود (cloud) بالایی داشت. این شبکه در هر ثانیه ۱۶.۴۸ توکن را به عنوان پاداش استیکینگ ایجاد میکند.
فانتوم یک راهحل CaaS سفارشی بر اساس الگوریتم استیکینگ Lachesis را فراهم میکند. شبکه اصلی فانتوم با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و از کامپایلر سالیدیتی (Solidity Compiler) پشتیبانی میکند.
اخیرا فانتوم سازگاری ABCI خود را اعلام کرده است و این به معنی پشتیبانی آسان برنامههای غیر متمرکز و قراردادهای هوشمندی است که قبلا از اتریوم استفاده کردهاند. فانتوم قصد دارد که در آینده بیشتر بر دیفای (DeFi) کار کند و مشارکتهای بیشتری ایجاد نماید.
اتریوم نسل دوم
هیچ مقالهای در مورد استیکینگ ارز دیجیتال بدون صحبت از اتریوم کامل نخواهد بود. اتریوم امسال به سمت الگوریتم استیکینگ رفته و در حال تست شبکههای آزمایشی خود است. واضح است که اتریوم در فضای استیکینگ ارز دیجیتال بزرگترین است. این ارتقا به اتریوم نسل دوم شهرت دارد و از اهمیت زیادی برخوردار است.
این فرآیند در چندین مرحله انجام خواهد شد که در اولین مرحله، اتریوم نسل اول هم در کنار اتریوم نسل دوم موجود خواهد بود و از همه فعالیتهای قرارداد هوشمند و اقتصادی پشتیبانی خواهد کرد. برای دریافت پاداش استیکینگ باید حداقل ۳۲ اتریوم را استیک کرد. دلیل مهاجرت ماینرهای اتریوم به گواه اثبات سهام این بود که ماینرهای بزرگ در گواه اثبات کار نوعی تمرکز ایجاد کرده بودند.
احتمالا در این مرحله از اتریوم نسل دوم، سرویسهای نیابتی مستقل یا همان استخرهای استیکینگ راهاندازی شوند. اعتبارسنجهایی که در این میان عملکرد صادقانه نداشته باشند، از طریق اسلاشینگ مجازات خواهند شد. برای افزایش مقیاسپذیری اتریوم نسل دوم، شاردینگ در مرحله دوم اعمال خواهد شد که این مشکل و دردسری برای دارندگان اتریوم ایجاد نخواهد کرد. در نهایت اتریوم نسل اول بخشی از اتریوم نسل دوم خواهد شد. اتریوم در حال تحقیق در مورد روشهای پیشرفته رمزنگاری است و اخیرا ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) اشاراتی به آن کرده است.
کلام پایانی
ورود اتریوم به الگوریتم گواه اثبات سهام باعث بزرگ شدن بیشتر این بازار خواهد شد. اینک علاقهمندان به استیکینگ ارز دیجیتال مشتاقانه منتظرند که ببینند اتریوم چگونه کار میکند.
منبع: