تمام بلاک چین ها یک چیز مشترک دارند: تراکنشها نیاز به تایید شدن دارند. برای مثال بیت کوین پروسه تایید تراکنشها را از طریق ماینینگ یا استخراج انجام میدهد، که به آن الگوریتم اجماع گواه اثبات کار (POW) میگویند. ماینینگ برق و انرژی زیادی مصرف میکند؛ اما انواع الگوریتم اجماع دیگر نیز وجود دارند. گواه اثبات سهام (POS) یکی از این الگوریتمهای اجماع است که خود دارای انواع مختلفی است. برای سادگی قضیه، ما تمام این انواع POSها را به عنوان استیکینگ (Staking) معرفی میکنیم. استیکینگ کوینها به هودلرهای آن ارز دیجیتال، قدرت تصمیم گیری میدهد. با استیکینگ کوینها، شما قادر به رای دادن و درآمدزایی خواهید بود. این بسیار شبیه به نگهداری پول در حساب بانکی و دریافت سود از بانک است.
استیکینگ کوینها چند مزیت دارد:
- یکی از مزایای اصلی استیکینگ کوینها این است که نیازی به خرید دستگاهها و تجهیزات گران قیمت و صرف انرژی و برق فراوان ندارد.
- با این سیستم میتوانید بازگشت پول و منبع درآمد را پیش بینی کنید؛ بر خلاف سیستم گواه اثبات کار، که کوینها به عنوان پاداش برای انجام محاسبات پرداخت میشود.
- یکی دیگر از مزایای استیکینگ این است که ارزش کوینهای استیک شده یا نگهداری شده، بر خلاف تجهیزات گواه اثبات کار پایین نمیآید و تنها در صورت نوسانات بازار بالا و پایین میشود. این باعث میشود که کوینها و توکنهای POS بیشتر دوستدار محیط زیست باشند و انرژی کمتری نسبت به کوینهای بر مبنای ماینینگ مصرف کنند.
استیکینگ کوینها چگونه کار میکند؟
بر خلاف این که شما کوینهایتان را فقط در کیف پولتان فریز کنید و کیف پول را به یک قرارداد هوشمند (مسترنود) متصل کنید، برخی از کوینها به صورت تصادفی برای پروسه استیکینگ و رای دهی انتخاب میشوند. این باعث میشود که نودهای بدکار به سختی بتوانند نتایج را دستکاری کنند.
در این سیستم، هر چه تعداد کوینهای بیشتری داشته باشید، قدرت رای دهی و تایید تراکنشها توسط شما بیشتر میشود. سیستمهای استیکینگ همچنین میتوانند نمایندگی هم قبول کنند؛ یعنی یک شخص میتواند به نمایندگی از یک شخص دیگر، درآمد کسب کند و رای بدهد. این نمایندهها میتوانند تمام پاداشهای تایید تراکنشها را دریافت کنند و مقداری از این سودها را به شخصی که نمایندگی او را به عهده دارند، پرداخت کنند.
استیکینگ کوین در تراست ولت (Trust Wallet)
Trust Wallet یک کیف پول ارزهای دیجیتال است که قابلیت استیکینگ کوین را نیز به امکانات خود اضافه کرده است. این کیف پول فعلا در حال حاضر امکان استیکینگ کوینهای زیر را در اختیار افراد قرار میدهد:
- ترون (TRX)
- تزوس (XTZ)
- کازمس (ATOM)
- وی چین (VeChain)
- کالیستو (CLO)
- کاوا (KAVA)
- توموچین (TOMO)
- آیوتکس (IOTX)
- آلگوراند (ALGO)
آیا استیکینگ ریسک دارد؟
همه چیز با ماینینگ بیت کوین آغاز شد؛ شما در ابتدای ماینینگ بیت کوین نیاز داشتید که یک ریگ ماینینگ داشته باشید تا بتوانید در امن کردن شبکه بیت کوین سهیم شوید. اما این کار به تجهیزات گران قیمت و مصرف برق زیاد نیاز داشت.
زمانی که الگوریتم اجماع POS معرفی شد، مسیر را برای تمام افرادی که میخواستند در یک پروژه شریک شوند، هموار کرد. شما تنها با نگهداری داراییهایتان، میتوانید پاداش دریافت کنید و به عملکرد شبکه کمک کنید؛ دلیل اصلی که بسیاری از پروژههای دیفای به استیکینگ توجه میکنند نیز همین است.
تشویق افراد به منظور دریافت توکنهای اضافی تنها با نگهداری کوینهایتان، برای خیلی از افراد جذاب است. اما همچنین باید مراقب ریسکهای استیکینگ نیز باشید.
استیکینگ چه ریسکهایی دارد؟
به منظور استیک کردن داراییهایتان، یک سری شرایط لازم را باید داشته باشید. همچنین مقدار پاداشها همیشه یکسان نیست؛ چون اینها چیزهایی هستند که توسط شبکه تغییر میکنند و همچنین میتوانند تحت تاثیر عوامل خارجی قرار بگیرند.
فاکتورهایی که روی پاداشهای استیکینگ اثر میگذارند عبارتند از:
- زمان قفل شدن
- نقدینگی و نوسانات
- کمیسیون تایید کننده
- مدت زمان پاداشها
- نودهای بدرفتار
زمان قفل شدن
زمانی که شما کوین یا توکن خود را استیک میکنید، آنها قفل میشوند و شما نمیتوانید آنها را برداشت کنید یا معامله کنید؛ این اتفاق در بسیاری از پروژهها مثل ترون و کازمس صادق است. اما برخی از کوینها و توکنها قفل نمیشوند و روشهایی وجود دارد که میتوانید با استفاده از آنها موجودی لحظه ای خود در کیف پول را چک کنید و مقدار سود دریافت شده را ببینید. برخی از این پروژهها تزوس، وی چین و آلگوراند هستند.
برخی مکانیزمهای استیکینگ وجود دارند که در آنها کاربر تنها باید توکنها را در کیف پولها یا صرافیها نگهداری کند؛ اما در این موارد نیز ترس از دست رفتن کوین یا توکن وجود دارد.
نقدینگی و نوسانات
رفتار بازار چیزی است که نمیتوان آن را کنترل کرد؛ قیمت ممکن است در عرض چند ثانیه بالا یا پایین برود. زمانی که کوینهای شما قفل شدهاند، کاری به جز تماشای بازار از دست شما بر نمیآید. همچنین ریسک این وجود دارد که کوینهای شما نقدینگی خود را از دست بدهند و قیمت آنها به شدت افت کند.
صدور کوینهای جدید به بازار، میتواند مستقیم بر روی قیمت آن تاثیر بگذارد؛ به دلیل افزایش ناگهانی توکنهای در گردش، تقاضا برای آن کم میشود و این میتواند بر روی نقدینگی آن تاثیر بگذارد.
کمیسیون تایید کننده
در گواه اثبات سهام، هنوز هم به یک سری تجهیزات برای راه اندازی نود نیاز دارید. همچنین به مقداری توکن استیک شده نیز برای این کار نیاز دارید. در اصل، باید مقداری هزینه انجام دهید و این هزینهها از پاداشهایی که از طریق استیکینگ کوینها به دست آورده اید، کسر میشود.
ولیدیتورهایی که مسئولیت تایید تراکنشها را بر عهده دارند، باید همیشه فعال باشند و سیستمشان به صورت شبانه روزی روشن باشد. در سیستمهای گواه اثبات سهام خصوصی شده (DPOS) کاربران ولیدیتورهای مورد نظر خود را بر اساس اعتبار و درصد پاداشهایی که به کاربر میدهند، انتخاب میکنند. ولیدیتورها میتوانند درصد کمیسیون را در هر زمان و بدون رضایت کاربران انتخاب کنند. این وظیفه کاربران است که همیشه این تغییرات را رصد کنند و در صورت نیاز، میزان استیکینگ کوین خود را تنظیم کنند.
مدت زمان پاداشها
به محض استیک کردن داراییهایتان، پاداشهای شما آزاد میشود و یا مقداری طول میکشد تا این پاداشها آزاد شوند؛ این میتواند چند روز یا چند هفته، بسته به شبکهای که برای استیکینگ کوینهایتان انتخاب کرده اید، طول بکشد.
در برخی شبکههای DPOS، ولیدیتورها کنترل کامل بر روی پاداشهایی دارند که برای کاربران آزاد کردهاند. بعد از دریافت کارمزدهای آنها، ولیدیتورها میتوانند مقدار پاداش را برای هر کاربر محاسبه کنند. این پروسه میتواند در لحظه انجام شود و یا مقداری طول بکشد. بهتر است با ولیدیتور، نحوه توزیع پاداشها را چک کنید.
نودهای بدرفتار
نودهای ولیدیتور در شبکهای فعالیت میکنند که نیازمند یک سری تجهیزات برای اجرا دارد. مدت زمان فعالیت شبکه، فاکتور بسیار مهمی است؛ اگر نودها به مشکل بر بخورند یا در بدترین حالت غیرفعال شوند، بلاکها از دست میروند و دچار دو بار امضا میشوند. در نتیجه این نودها در اجرای مکانیزم شبکه استیکینگ ، دچار خطای شکستگی قیمت میشوند. این خطا باعث میشود که مقداری از توکنهای استیک شده ولیدیتورها یا حتی کاربران از بین برود.
استیک بکنیم یا خیر؟!
سوالی که باید از خود بپرسید این است که چه ریسکهایی را میپذیرید؟
همیشه بهتر است درک کنید که سیستم چگونه کار میکند و احتیاط کنید. در نهایت، ما مطمئن نیستیم که چه اتفاقی برای شبکهای که انتخاب کردهایم میافتد؛ پس همیشه سعی کنید اطلاعاتتان کامل باشد و تحقیقات خود را انجام دهید.
در ادامه، آموزش استیکینگ ۳ توکن در تراست ولت را به شما آموزش میدهیم.
چگونه ترون (TRX) را در تراست ولت استیک کنیم؟
قدم اول – توکنهای TRX خود را آماده کنید:
این توکنها را از صرافی بخرید و در کیف پول ترون خود انتقال دهید. کیف پول را باز کنید و مطمئن شوید که این توکنها به درستی منتقل شدهاند. سپس، از صفحه اصلی کیف پول به قسمت Finance بروید تا مطمئن شوید همه کوینهای مورد نیاز برای استیکینگ در تراست ولت را دارید. در اینجا، شما TRX را میبینید. بر روی آن بزنید تا مستقیما به کیف پول ترون خود منتقل شوید.
نکته: اگر شما در کیف پولتان TRX را نمیبینید، در گوشه بالا سمت راست، بر روی + بزنید و آن را سرچ کنید.
قدم دوم – دسترسی به منوی استیکینگ:
بر روی More بزنید تا به منوی استیکینگ دسترسی پیدا کنید. در این صفحه، این گزینهها را میبینید:
- Stake Details: میتوانید در اینجا اطلاعاتی درباره استیکینگ کوین ترون و وضعیت فعلی استیکینگ خود را ببینید.
- Stake: این گزینه شما را به صفحه اول انتقال میدهد.
- Unstake: اگر میخواهید توکنهای خود را از وضعیت استیکینگ در بیاورید و پاداش خود را قطع کنید، به این گزینه مراجعه کنید.
- Claim Rewards: پاداشهای خود را که از طریق استیکینگ به دست آورده اید را درخواست کنید.
قدم سوم – انتخاب یک ولیدیتور:
مقدار توکنی که میخواهید استیک کنید را وارد کنید و یا بر روی Max بزنید تا تمام کوینها انتخاب شوند. حداقل مقدار، ۱ توکن TRX است. همچنین شما بایدمقداری توکن نیز برای پرداخت کارمزدها داشته باشید که این مقدار، حداقل ۱ TRX است.
ولیدیتور مورد نظرتان را انتخاب کنید و Next را بزنید.
هشدار: قبل از ادامه، این نکات را مد نظر داشته باشید:
- توکنهای TRX شما برای مدت ۳ روز فریز میشوند.
- شما نمیتوانید توکنهای خود را جابجا کنید یا انتقال دهید.
- پس از ۳ روز، شما میتوانید توکنهای TRX خود را از حالت قفل در بیاورید. همچنین میتوانید آنها را فریز شده نگه دارید تا پاداشهایتان را مداوم دریافت کنید.
- اگر میخواهید توکنهای اضافی فریز کنید، دوباره این ۳ روز فریز فعال میشود.
قدم چهارم – ارسال تراکنش به شبکه:
جزئیات تراکنش را بررسی کنید. زمانی که آماده تایید شدید، بر روی Send بزنید. صفحه به صورت اتوماتیک به کیف پول TRX شما بر میگردد و یک پیام Pending تا زمانی که تراکنش شما توسط شبکه تایید شود، نمایش داده میشود.
قدم پنجم – تایید تراکنش:
به محض این که پروسه استیکینگ شما تکمیل شد، کیف پول ترون شما توکنهای استیک و فریز شده شما را نشان میدهد. به علاوه شما میتوانید این مرحله را با رفتن به بخش More و انتخاب Stake Details تایید کنید.
تبریک می گوییم! شما اکنون در حال استیکینگ کوینهای TRX خود هستید!
میتوانید وضعیت استیکینگ خود را از طریق مرورگر Tronscan.org مشاهده کنید.
چگونه مرورگر بلاک چین ترون را بررسی کنیم؟
از طریق تراست ولت
بر روی کیف پول ترون خود، وارد منوی Transaction Details شوید و Stake را انتخاب کنید.
بعد بر روی More Details بزنید تا Tronscan باز شود. در اینجا میتوانید اطلاعات اضافه درباره استیکینگ خود را به دست آورید.
همچنین میتوانید با کپی کردن آدرس TRX خود، اطلاعات کلی آن را به دست آورید.
از طریق مرورگر دسکتاپ
شما همچنین میتوانید جزئیات استیکینگ خود را با رفتن به سایت Tronscan.org و کپی کردن آدرس TRX خود، مشاهده کنید.
منبع: