بیت کوین قرار بود پول دیجیتال باشد. اما اکنون بهندرت بهعنوان واسطه پرداخت استفاده میشود. در حال حاضر، اکثر اعضای شبکه بیت کوین این ارز دیجیتال را تنها برای اهداف سوداگرانه نگهداری میکنند. در ادامه، با استفاده از مقالهای از سایت دیکریپت، علل محققنشدن هدف اولیه بیت کوین، یعنی جایگزینی ارزهای فیات برای پرداختهای روزمره را بررسی خواهیم کرد.
بیت کوین بزرگترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار است و از ابتدای پیدایش، بهعنوان پول دیجیتال و جایگزینی برای ارزهای فیات، همچون دلار ایالات متحده، یوآن چین و پوند بریتانیا، معرفی شده است. درواقع، ساتوشی ناکاموتو در وایت پیپر اولیه بیت کوین آن را یک «سیستم پول الکترونیک همتابههمتا» معرفی میکند.
با این حال، بیش از یک دهه پس از راهاندازی شبکه بیت کوین، وعده استفاده از آدرسهای بیت کوین برای پرداخت هزینههای معمول در فروشگاهها، هنوز محقق نشده است.
شایان ذکر است که بعضا افراد از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال برای خرید کالاها و استفاده از خدمات مختلف استفاده میکنند، اما دادههای موجود نشان میدهد که میزان این استفاده در مقایسه با کاربرد بیت کوین بهعنوان یک ابزار سرمایهگذاری سوداگرانه، بسیار اندک است.
نمودار قیمت بیت کوین در یک سال اخیر
شرکت تحقیقات بلاک چین چینالیسیس (Chainalysis) در گزارشی که اخیرا تحتعنوان «جغرافیای ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۰» (2020 Geography of Cryptocurrency) منتشر کرده، اظهار داشت که یک درصد از این ارز دیجیتالی که در بازه ژوئن ۲۰۱۹ تا ژوییه ۲۰۲۰ (خرداد ۹۸ تا تیر ۹۹)، به آفریقا فرستاده شده، از سوی صاحبان کسبوکارها ارسال شده است. این میزان برای چین ۰.۷ درصد، اروپای شرقی ۰.۸۴ درصد، آمریکای لاتین ۰.۹۶ درصد، خاورمیانه ۰.۶۵ درصد، آمریکای شمالی ۱.۰۴ درصد و اروپا ۱.۰۸ درصد بود.
در مه ۲۰۱۹ (اردیبهشت ۹۸)، دادههای چینالیسیس نشان داد که بین ژانویه تا آوریل (دی ۹۷ تا فروردین ۹۸) همان سال، تنها ۱.۳ درصد از تراکنشهای بیت کوین را صاحبان کسبوکار ارسال کردهاند.
توییت چینالیسیس در مورد گزارش «جغرافیای ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۰»
پلتفرم مارکت اینتِل (Market Intel) شرکت چینالیسیس، با نگاهی ویژه به بیت کوین، نشان میدهد که طی یک هفته در سپتامبر ۲۰۲۰ (شهریور ۹۹)، ۶۲.۵ میلیون دلار بیت کوین از سرویسهای مختلف راهی صرافیها شده و ۵۳.۹ میلیون دلار از کیف پولهای بیت کوین به سرویسها سرازیر شده است. در مقام مقایسه، ۱.۳ میلیارد دلار بیت کوین بین کیف پولها جابهجا شده است.
با این حال، رایان رِیفرت (Ryan Reiffert)، وکیل کسبوکار اهل تگزاس به نمایندگی از استارتآپها و سرمایهگذاران، طی مصاحبهای اظهار داشت:
اساسا تشخیص تفاوت بین تراکنشهای خرید و تراکنشهای سرمایهگذاری فقط با نگاهکردن به دفترکل بلاک چین، امکانپذیر نیست. حتی بررسی کسبوکارهایی که ادعای پذیرش بیت کوین را دارند، باعث میشود بقیه پروژههای مستقلی که در صورت درخواست، بیت کوین میپذیرند یا کسبوکارهایی که این کار را انجام میدهند اما آن را تبلیغ نمیکنند، نادیده گرفته شود.
چرا از بیت کوین برای انجام پرداختها استفاده نمیشود؟
اما با استناد به دادههای موجود بهعنوان معیار، این سؤال باید بررسی شود که چرا بیت کوین روش پرداخت محبوبی محسوب نمیشود و چرا تا به امروز، بهصورت گسترده در کسبوکارهای مختلف از بیت کوین استفاده نشده است؟
این بدان معنا نیست که صاحبان کسبوکار بیت کوین را بهعنوان روش پرداخت نمیپذیرند. نظرسنجی پلتفرم زوگبی آنالیتیکس (Zogby Analytics) به نمایندگی از شرکت HSB از ۵۰۰ کسبوکار کوچک و متوسط در ایالات متحده دریافت که ۳۶ درصد از این کسبوکارها ارز دیجیتال میپذیرند. علاوه بر این، سازمانهای بزرگی همچون ویکیپدیا، مایکروسافت و شرکت ارائهدهنده خدمات مخابرات AT&T نیز پذیرای پرداختهای بیت کوین هستند.
همچنین، افراد هنوز کالاهایی را با بیت کوین خریداری میکنند. سخنگوی پلتفرم معاملاتی کوینزوم (CoinZoom) واقع در ایالت یوتای آمریکا که کارت اعتباری مبتنی بر ارزهای دیجیتال عرضه میکند، طی مصاحبهای گفت که طی سه ماه گذشته، مشتریها، هر ماه حدود ۲۰۰,۰۰۰ دلار بیت کوین هزینه کردهاند.
همچنین، بیتپی (BitPay)، ارائهدهنده خدمات پرداختی واقع در شهر آتلانتای آمریکا که به صاحبان کسبوکار اجازه انجام تراکنش را بهوسیله بیت کوین میدهد، اظهار داشت که این شرکت، سالیانه یک میلیارد دلار تراکنش بیت کوین را پردازش میکند.
با این حال، فاصله بیت کوین با پذیرش عمومی بسیار زیاد است. برای مقایسه، در سه ماهه اول سال جاری میلادی، ویزا (Visa) حدود ۲.۳ تریلیون دلار تراکنش پردازش کرده است. اما، چه عاملی بیت کوین را در حوزه پرداختهای مالی عقب نگه داشته است؟
بیت کوین هنوز گیجکننده است
اکرم طارق خان (Akram Tariq Khan)، همبنیانگذار یورلیباس (YourLibaas)، فروشگاه آنلاین مُد در پاکستان گفت که در طول شیوع ویروس کرونا، بیت کوین بهعنوان یک روش پرداخت به این پلتفرم اضافه شد. با این حال، ماه بعد، از بین ۱۲,۲۰۰ سفارش، فقط در ۱۶ سفارش از بیت کوین استفاده شد که در مجموع، معادل ۲,۱۰۰ دلار بود. همچنین، ۱۲۷ سفارش دیگر نیز گزینه پرداخت با بیت کوین را انتخاب کردند، اما آن را به سرانجام نرساندند. طارق خان افزود:
افزایش خروج کاربران بهدلیل ارائه روش پرداخت بیت کوین، ما را وادار به قطع استفاده از این روش کرد.
پِری تون (Perry Toone)، بنیانگذار Thexyz، شرکت غیردولتی هاستینگ ایمیل واقع در کانادا که بیت کوین میپذیرد، در مصاحبهای اظهار داشت:
استفاده از بیت کوین برای خریداران ما آسان نیست؛ البته میزان کاربرد این ارز دیجیتال در میان عده کمی از افراد که از آن استفاده میکنند، افزایش یافته است.
سوءاستفاده برای کاربردهای غیرقانونی
ایثان تاوب (Ethan Taub)، مدیرعامل شرکت وامدهی لونری (Loanry)، واقع در ایالت کالیفرنیا، اظهار داشت:
استفاده از بیت کوین در بازار سیاه آنلاین، هنوز خدشهای بر اعتبار این ارز دیجیتال محسوب میشود. از این رو، کسبوکارهایی که از بیت کوین استفاده میکنند، اغلب مشکوک و غیرقابلاعتماد تلقی میشوند.
درواقع، یکی از اولین موارد استفاده واقعی برای بیت کوین، خرید کالاها و خدمات غیرقانونی در بازارهای دارک وب، مانند سیلک رود بود که اکنون تعطیل شده است.
امیدواری برای پذیرش گسترده بیت کوین
با وجود تمام نکات ذکرشده، بیت کوین هنوز با اندکی اغماض، امید خود را از سال ۲۰۰۸ تاکنون حفظ کرده است. بیتپی با نظرسنجی از چهار فروشنده که بیت کوین میپذیرند، دریافت که افراد بههنگام استفاده از ارزهای دیجیتال، دوبرابر بیشتر از هنگامی که از کارتهای اعتباری خود استفاده میکنند، هزینه پرداخت میکنند و تمایل بیشتری به خریدکردن دارند.
پروژههایی مانند شبکه لایتنینگ (Lightning) بهدنبال رفع نقاط ضعفی همچون سرعت و کارمزد تراکنشها هستند. اما در حال حاضر، اکثر شرکتهای ارز دیجیتال هنوز تراکنشهای لایتنینگ را قبول ندارند.
در نهایت، بیت کوین هنوز یک سرمایهگذاری سوداگرانه محسوب میشود. طبق دادههای چینالیسیس، ۱۷.۲ میلیون از ۱۸.۵ میلیون بیت کوین در گردش، معادل ۹۳ درصد از کل بیت کوینها، برای بیش از دو هفته و ۵۷ درصد برای بیش از یک سال در کیف پولها باقی ماندهاند. اما اکنون، چه عاملی میتواند مانع هودل (HODL) کردن بیت کوین شود؟
منبع:
