بعد از جنون دیفای در تابستان، پس از آن که نسخه‌های توکنیزه شده بیت کوین و پروتکل‌ها از قبیل یونی سواپ و سوشی سواپ عملکرد بهتری نسبت به کل بازار داشتند، به نظر می‌رسد که بازار امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) فروکش کرده باشد. در اوایل ماه اکتبر دو شاخص اصلی دیفای – شاخص کامپوزیت بازار دیفای در بایننس (BDCI) و شاخص دیفای پالس TokenSet، به ترتیب بیش از ۶۰% و ۵۰% از ارزش خود را از دست دادند. در همان حال، TVL در پروژه‌های دیفای، از آخر سپتامبر به تدریج به رقم ۱۱/۲ میلیارد دلار، یعنی بیشترین مقدار ثبت شده نزدیک‌تر می‌شود.
شاخص کامپوزیت بایننس در آخر ماه آگوست، در بخش معاملات آتی صرافی بایننس راه‌اندازی شد. این شاخص از طریق مجموعه‌ای از توکن‌های دیفای که در بایننس لیست شده‌اند، عملکرد این بازار را دنبال می‌کند و با استفاده از میانگین وزنی قیمت‌های لحظه‌ای تعدادی از توکن‌های لیست شده دیفای در بایننس، ارزش بازار را بر حسب تتر (USDT) نشان میدهد. توازن مجدد این شاخص هفتگی است، و رمز ارز LEND به دلیل حذف شدن از لیست در اکتبر مجددا متعادل گردید. شاخص دیفای پالس که توسط TokenSet راه‌اندازی شد، ۱۰ پروتکل برتر حوزه دیفای را بر اساس میزان کل ارزش قفل شده و با توجه به اطلاعات منتشر شده توسط سایت دیفای پالس، انتخاب می‌کند. توازن مجدد این سبد در مقایسه با توازن مجدد هفتگی انجام شده توسط کامپوزیت بایننس به صورت ماهانه انجام می‌شود.
TVL چیست؟
TVL کل ارزش قفل شده دارایی‌ها در یک پروتکل دیفای است، که اغلب به عنوان معیاری برای منابع مختلف دیفای عمل می‌کند. همچنین TVL معیاری مرجع برای میزان کاربرد و ارزش و اعتبار یک پروتکل دیفای است. ولی جای سوال است که آیا TVL میزان سود و بهره در بازار دیفای را به درستی و دقیقی اندازه گیری می‌کند؟
Sam Bankman-Fried مدیر ارشد اجرایی صرافی FTX که یک صرافی اوراق مشتقه مستقر در هنک کنگ است، به CoinTelegraph گفت که مقدار TVL از طریق کمک و سوبسید دادن به کاربران با توزیع ایردراپ افزایش می‌یابد، همانند آنچه که یونی سواپ در تابستان امسال انجام داد. او چنین نتیجه گرفت: “TVL معیاری کاملا بی‌معنی است؛ زیرا ۱) شما از ایردراپ می‌توانید برای پرداخت موقتی TVL استفاده کنید. ۲) درآمد بیشتر در ییلد فارمینگ (Yield Farming) به دارایی قفل شده بیشتری می‌انجامد. ولی ییلد فارمینگ از قیمت‌ها حمایت نمی‌کند و ربطی به قیمت‌ها ندارد.” Gregory Klumov مدیر ارشد اجرایی Stasis (ارائه دهنده استیبل کوینی با پشتیبانی یورو) به کوین تلگراف گفت که دوره‌ای که از آن به عنوان “جنون تابستانی دیفای” یاد می‌شود، عمدتا به نفع بیت کوین توکنیزه شده تمام شد. او افزود:
به نظر می‌رسد که این دوره منطقی‌ترین ریسک پذیری برای سرمایه گذاران بیت کوین بوده باشد. به منظور دسترسی پروتکل‌های بیت کوین به پروژه‌های دیفای بدون از دست رفتن دسترسی آنها به بیت کوین، بیشتر این پروتکل‌ها در ییلد فارمینگ مورد استفاده قرار می‌گرفتند. افزایش TVL یا مقدار دارایی مسدود شده، نمی‌تواند بیانگر ارزش واقعی توکن‌های دیفای باشد؛ زیرا بسیار جلوتر از مرحله توسعه محصول بود.
با کاهش ۲ رقمی ارزش توکن‌های دیفای در ماه اکتبر، ارزش کلی بازار دارایی‌های دیفای نیز فقط در روز هشتم اکتبر ۲۵ درصد افت کرد. بیشترین کاهش را توکن‌های UNI, Sushi و Yearn.finance داشتند که به ترتیب، ۵۰.۹ درصد، ۳۸.۲ درصد و ۳۱.۳ درصد از ارزش آنها کاسته شد. این کاهش ارزش دارایی‌های دیفای، به وثیقه‌هایی که در پلتفرم‌های قفل شده‌اند نیز سرایت کرده است.
اگر چه این کاهش معیارها در کل بازار دیفای احتمالا برای بیشتر سرمایه گذاران خطرناک به نظر می‌رسد، ولی به نظر Klumov، این کاهش را میتوان به عنوان اصلاحی درست و به موقع تصور کرد، که سبب می‌شود دارایی‌های دیفای اکنون بتوانند ارزش واقعی خود را بیابند.
او اضافه کرد که ابزار TVL نباید به عنوان معیاری مرجع باشد. از آنجایی که بازار کم‌کم شکل می‌گیرد و جا می‌افتد، برای تعیین درست و صحیح بازندگان و برندگان این بازار، باید ابزارها و معیارهای پیچیده‌تری ایجاد شوند.
کارمزد تراکنش‌های اتریوم
همراه با دیفای، کارمزد تراکنش‌های اتریوم نیز به بحث اصلی در جامعه رمزنگاری تبدیل شده است. کارمزد تراکنش‌ها، متوسط هزینه ارسال اتر (ETH) از طریق شبکه است. این کارمزدها در تاریخ ۲ سپتامبر به بالاترین میزان خود یعنی ۱۵.۲ دلار رسید و در ۱۲ اکتبر به ۱.۴۷ دلار کاهش یافت. ولی هنوز هم از رقم ۰.۰۸ دلار در ابتدای سال بیشتر است. در دسامبر ۲۰۱۷ افزایش مشابهی در بلاک چین بیت کوین دیده شد که متوسط کارمزد تراکنش بیش از ۵۰ دلار بود و باعث شد حجم و ارزش روزانه معاملات نیز کاهش یابد.
این افزایش در کارمزد تراکنش‌های اتریوم سبب شد که استخراج کنندگان به مدت دو ماه کامل نسبت به بیت کوین درآمد بالاتری داشته باشند، که تا به حال همواره در مکان نخست بوده است.
به نظر می‌رسد افزایش کارمزد مانعی برای سرمایه گذاران در فضای دیفای شده است؛ زیرا متوسط قیمت معاملات را برای هر معامله افزایش داده است. در همین حال، بانكمن-فرید به تأثیرات منفی این افزایش در معاملات دیفای در اتریوم اشاره كرد:
اگر اتریوم كارمزد كمتر و توان ظرفیت پذیرش بیشتری داشته باشد، احتمالا حجم آن به مراتب بیشتر خواهد بود. این همان چیزی است که واقعا من را از راه حل‌های مقیاس پذیری بسیار هیجان زده می‌کند.
کلوموف چگونگی بهره‌مندی جامعه دیفای از کارمزدهای بالاتر را بیان کرد و همچنین بلاک چین اتریوم را به خاطر کنترل خوب اوضاع در این شرایط ستود:
اتریوم حداقل بلیط در هر تراکنش را افزایش داد، که میتواند هزینه‌های بالای گس را جبران کند. به همین دلیل سایر بلاک چین‌ها به دنبال ارائه معاملات دیفای بوده‌اند، اما اکثر آنها نتوانسته‌اند به اندازه کافی جذابیت ایجاد کنند.
وی همچنین افزود:
این امر اساساً به دلیل راحتی و امنیت ارائه شده توسط اتریوم در سطح تسویه حساب است.
جنون دیفای، همراه با کارمزدهای بالای تراکنش‌ها، باعث شده است که نرخ هش برای شبکه اتریوم در تاریخ ۶ اکتبر به بیش از ۲۵۰ تراهش در ثانیه برسد و از ماه ژانویه ۸۰ درصد افزایش داشته باشد؛ میزان هش به قدرت محاسباتی شبکه اشاره دارد، که به عنوان شاخص سلامت و امنیت بلاک چین عمل می‌کند. نرخ هش بالا، نرخ معاملات و به نوبه خود درآمد استخراج کنندگان از این معاملات را بهبود می‌بخشد و همین سبب شده است که پاداش استخراج اتریوم، ۳ برابر بیشتر از پاداش استخراج بیت کوین باشد.
شباهت‌ها و تفاوت‌های سقوط دیفای و رکود بازارها در سال ۲۰۰۸
در سال ۲۰۰۸، در نتیجه ماهیت پیچیده محصولاتی از قبیل تعهدات بدهی وثیقه‌ای و اوراق بهادار با پشتوانه رهنی، بازارهای سنتی مالی متزلزل شده بودند، که باعث سردرگمی و گمراهی سرمایه گذاران برای انتخاب طرح‌هایی شد که آگاهی خیلی کمی در مورد آنها داشتند. این منجر به سقوط بازارها و ایجاد رکود جهانی شد و در نهایت ۱۲.۸ تریلیون دلار برای اقتصاد آمریکا هزینه در بر داشت.
پیچیدگی‌ها در دیفای، غالبا از ماهیت مشابهی برخوردارند؛ به طوری که هم سرمایه گذاران و هم متخصصان، کاملاً از عملکرد بازارهای دیفای آگاهی ندارند. طبق آنچه ریچارد رد، مدیر تحقیقات و استراتژی ارز دیجیتال Decred به کوین تلگراف گفت:
پیچیدگی ناشی از تعاملات همه این پروتکل‌های جدید، بدین معناست که حتی برای کارشناسان دانستن دقیق آنچه اتفاق می‌افتد بسیار دشوار است.
وی همچنین افزود:
در یك مرحله مقدار استیبل کوین موجود روی پروتکل کامپوند (Compound) بیشتر از مقدار تولید شده آن بود.
ضمن برجسته کردن شباهت‌های بین سقوط فعلی دیفای و بحران مالی ۲۰۰۸، یادآوری تفاوت بین دو سناریو، به ویژه از منظر سرمایه گذاران نیز مهم است، همانطور که “رد” گفت:
بسیاری از افرادی که در دیفای شروع به سرمایه گذاری میکنند، می‌دانند آنچه که انجام می‌دهند خطرناک است، اما بازدهی بالای دارایی‌های قفل شده در پروژه‌های دیفای آنها را وسوسه می‌کند که ریسک کنند و خطرات آن را بپذیرند. تفاوت دیگر سرعت بسیار بالای توسعه اکوسیستم دیفای نسبت به توسعه بازار مالی سنتی در سال ۲۰۰۸ است.
از این لحاظ، دیفای با اولین پروژه رمزنگاری شده یعنی بیت کوین، که انگیزه آن ایجاد یک سیستم انعطاف پذیرتر از اقتصاد سنتی بود، به شدت در تضاد است. به نظر می‌رسد دیفای برنامه متفاوتی دارد که در آن درجه تمرکززدایی آن به دلیل متمرکز بودن ماهیت اوراکل‌های استفاده شده در برخی از پروتکل ها مورد سوال است. بنابراین، ممکن است در هنگام متزلزل شدن بازار فقط سرمایه گذاران اصلی و نهنگ‌ها فرصت خروج از بازار را داشته باشند و یا حتی احتمال دارد که این افراد اقدام به فعالیت‌هایی نمایند که از طریق دستکاری در بازار و معکوس کردن و بهم ریختن سیستم، سودهای کلان و هنگفتی به جیب بزنند.
منبع:
