در حدود ۵۰ سال پیش، ریچارد نیکسون، ۳۷اُمین رئیسجمهور ایالات متحده اعلام کرد که تبدیل دلار آمریکا به طلا ممنوع است. این اتفاق در زمان خود بهعنوان «شوک نیکسون» مشهور شد. بهگفته بسیاری از کارشناسان، نیکسون دنیا را به دورهای وارد کرد که در آن عرضه ارزهای فیات قابلکنترل نیست. از شوک نیکسون به بعد، اقتصاد آمریکا دیگر مانند سابق نشد.
به گزارش بیت کوین داتکام، ۵۰ سال پیش در چنین روزی، ریچارد نیکسون به نهادهای مربوطه نظیر وزارت خزانهداری دستور داد که بلافاصله تبدیل دلار به طلا را ممنوع کنند. او در واقع استاندارد طلا را از دلار حذف کرد؛ استانداردی که هیچوقت دیگر به اقتصاد آمریکا بازنگشت.
هزینههای جنگ ویتنام بسیار بالا بود و نیکسون دیگر نمیتوانست آنها را مخفی کند؛ همین مسئله باعث شد تا او به فکر حذف استاندارد طلا بیفتد. آمریکا سهچهارم ذخایر طلای جهان را در اختیار داشت و همین مسئله اجرای توافق برتون وودز را آسان کرده بود. هزینههای جنگ نیکسون تا حدی بالا بود که کشورهای دیگری نظیر فرانسه هم متوجه حجم بالای دلارهای چاپشده آمریکا شدند. ۱۳ اوت ۱۹۷۱، نیکسون بهصورت محرمانه با اعضای وزارت خزانهداری در کمپ دیوید ملاقات کرد.
طبق گزارشها و مدارک موجود، جلسه کمپ دیوید بسیار طولانی بود و بحثهای زیادی در آن مطرح شد. در پایان جلسه، کابینه نیکسون تصمیم گرفت تا برتون وودز را مطرح کند. دو روز بعد نیکسون در تلویزیون حاضر شد و به جان بی کانلی (John B. Connally)، ۶۱اُمین وزیر خزانهداری آمریکا، دستور داد که قابلیت تبدیل دلار و طلا را حذف کند. نیکسون در صحبتهای خود گفت:
در هفتههای گذشته سفتهبازها جنگی تمام عیار را در مقابل دلار آمریکا به پا کرده بودند. قدرت ارز ملی یک کشور به قدرت اقتصادی آن کشور وابسته است و اقتصاد آمریکا هم با فاصله زیادی قدرتمندترین اقتصاد جهان است. بر همین اساس، به وزیر خزانهداری دستور میدهم که اقدام ضروری برای دفاع از دلار در مقابل سفتهبازی انجام دهد.
او در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت:
به وزیر خزانهداری دستور دادم که موقتاً تبدیلپذیری دلار و طلا یا هر دارایی زخیرهای دیگر را متوقف کند؛ مگر آن که مقادیر و شرایط تعیینشده به نفع ثبات پولی و به نفع ایالات متحده باشد. این اقدام، که بسیار تخصصی است، چیست و به چه معناست؟ بگذارید غول تورم را نابود کنم.
صد البته نیکسون درست میگفت و تورم دلار پس از سال ۱۹۷۱ با سرعتی سریعتر از همیشه کم میشد. نیکسون نه تنها موانع سر راه سیل بیسابقه فیاتها را برداشت، بلکه زمینه رشد گسترده فدرال رزرو و صنایع نظامی آمریکا را هم فراهم کرد.
در دولتهای ریگان، بوش پدر، کلینتون، جرج بوش، اوباما، ترامپ و بایدن، بدهیهای ملی آمریکا به ۲۸.۶ تریلیون دلار رسید. نسلهای جدید آمریکایی حالا دیگر نمیفهمند که زندگی در کشوری بدون خرجکردهای مازاد و جنگهای بیپایان چگونه است. از سال ۱۹۷۱ تا به حال، درآمد آمریکاییها بهطور بیسابقهای کاهش پیدا کرده است و دیگر آنها نمیتوانند همان چیزی را که سال پیش میخریدند، بخرند.
او خطاب به مردم گفت که تصمیمش باعث خواهد شد آمریکا «دوستی» میان معاملهگران حوزه پول دنیا نداشته باشد. این در حالی بود که او نگفت ارتش آمریکا باید از دلارهای نفتی برای زنده نگهداشتن این طرح پانزی استفاده کند.
از زمان نیکسون، رئیسجمهورهای دیگر آمریکا مستقل از جناح سیاسیشان، چاپ پول را ادامه دادند. آنها به بهانههای مختلف مثل ویروس کرونا، حادثه ۱۱ سپتامبر و فروپاشی اقتصادی سال ۲۰۰۸، آمریکاییها را متقاعد کردهاند که برای فرار از این بحرانها، چاپ پول در قالب طرحهای حمایتی ضروری است. تنها در سال ۲۰۲۰، نزدیک به ۳۰ درصد مجموع عرضه دلار به نهادهای خصوصی تزریق شده است.
در سال ۲۰۲۱، وضعیت بیمار اقتصاد باعث شده است تا سرمایهگذاران بار دیگر به سراغ طلا بروند. در این میان ارزهای دیجیتال هم به گزینه مناسبی برای آنها بدل شدهاند. از سوی دیگر، بازار اوراق بهادار در واقعیت عملکرد چندان خوبی نداشته است، بازار املاک و مستغلات حباب است و یکسوم اوراق بهادار با پشتوانه وثیقه هم در اختیار فدرال رزرو است؛ تورم آمریکا در حال اوجگیری است.
منبع:
