بازار ارزهای دیجیتال به‌سبب نوپا بودن آن، مقصدی جذاب برای کلاهبرداران و افراد سودجو تلقی میشود. سال ۲۰۲۱ و همزمان با قوت‌گرفتن این بازار، کلاهبرداران با عزمی جزم، به‌دنبال فریب کاربران و به جیب زدن پول‌ها و سرمایه‌های آنها هستند. در این مطلب مروری کوتاه داریم بر مرسوم‌ترین شیوه‌هایی که کلاهبرداران به‌واسطه آنها کاربران را هدف قرار می‌دهند.
این مطلب به‌طور ویژه درباره کلاهبرداری‌های تلگرامی در حوزه ارزهای دیجیتال نوشته شده است؛ اما شیوه‌ها یکسان هستند و ممکن است در بسترها و شبکه‌های اجتماعی دیگر هم کلاهبرداران به سراغ شما بیایند.
دسترسی به کلمات بازیابی تراست والت
- ادعا: دادن توکن رایگان (ایردراپ)
- هدف: دسترسی به کلید خصوصی یا ۱۲/۲۴ کلمه بک‌آپ کیف پول برای سرقت دارایی‌ها
«کلیدهای خصوصی و کلمات بازیابی خود را به کسی ندهید!» این جمله‌ای است که شاید زیاد شنیده باشیم؛ با این حال بسیاری از کلاهبرداران با شیوه‌های مختلف در صدد به‌دست‌آوردن آنها هستند.
شیوه کار آنها بدین شکل است که از طریق ربات‌های تلگرامی یا حساب‌های کاربری مختلف با شما ارتباط برقرار می‌کنند و از شما می‌خواهند تا برای دریافت ایردراپ یا توکنی رایگان، کلمات بازیابی یا کلید خصوصی خود را در اختیارشان قرار دهید. حقیقت اینجاست که کلاهبرداران نه قصد دارند چیزی برای شما ایردراپ کنند و نه می‌خواهند به‌رایگان توکنی به شما بدهند؛ آنها فقط کلمات بازیابی و کلید خصوصی شما را می‌گیرند تا حسابتان را خالی کنند. به محض این که شما چنین کاری بکنید، در واقع انگار جیب‌هایتان را خالی کرده‌اید و دو دستی هر چه سرمایه در حساب خود دارید را به آنها بخشیده‌اید.
در این میان هستند عده‌ای که می‌گویند یک حساب خالی به آنها می‌دهیم تا شانس‌مان برای دریافت توکن رایگان را امتحان کنیم؛ ولی آیا شده تا به حال از خودتان بپرسید این افراد چه نیازی به کلید خصوصی یا کلمات بازیابی شما دارند؟ در واقع، چرا سری که درد نمی‌کند یا دستمال ببندیم؟
هیچ کس برای واریز توکن‌ها یا ایردراپ آنها نیازی به کلمات بازیابی یا کلید خصوصی شما ندارد! پس باز هم یادآوری میکنیم:
کلیدهای خصوصی و کلمات بازیابی خود را به کسی ندهید!
تریدرهای کلاهبردار در چت شما
- ادعا: به پی‌وی تلگرام یا دایرکت اینستاگرام شما می‌آیند و پیشنهاد سرمایه‌گذاری در یک سایت را ارائه می‌دهند یا ادعا می‌کنند مشاور سرمایه‌گذاری هستند. ممکن است در کامنت‌های اینستاگرام هم آنها را ببینید.
- هدف: جلب نظر شما برای ثبت‌نام در سایت‌های پانزی و به‌طور کلی خالی‌کردن جیب شما با روش‌های مختلف
کسانی که قصد کلاهبرداری از این طریق را دارند، در تلگرام و گاهی اوقات در اینستاگرام به شما مستقیماً پیام می‌دهند. عموماً آنها خود را یک معامله‌گر موفق یا توسعه‌دهنده مزارع استخراج معرفی می‌کنند. آنها به شما پیشنهاد می‌دهند پول خود را در وب‌سایت یا طرحی سرمایه‌گذاری کنید و سود نجومی دریافت کنید. اما پس از پرداخت پول به فرد یا سایت‌هایی که او معرفی کرده است باید با سرمایه خود خداحافظی کنید.
تشخیص چنین حساب‌هایی چندان هم سخت نیست. همان طور که گفتیم، آنها معمولاً خودشان را یک تریدر موفق توصیف می‌کنند و از همه مهم‌تر، درخواست پول دارند تا در ازای این پول، به شما مشاوره سرمایه‌گذاری و احداث تأسیسات استخراج دهند.
نمونه‌ای از تجربیات کاربران در ارتباط با حساب‌های کلاهبرداری
بعضی وقت‌ها پا را از این هم فراتر می‌گذارند و با حساب‌هایی با نام افراد مشهور به شما پیام می‌دهند و ادعا می‌کنند میتوانند به شما سیگنال بدهند و در مورد سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی تأسیسات استخراج راهنمایی‌تان کنند؛ مثلا، حساب قلابی چانگ‌پنگ ژائو، رئیس صرافی بایننس، بارها به من پیام داده تا برای سرمایه‌گذاری راهنمایی‌ام کند!
اما چگونه این گونه کلاهبردارها را تشخیص دهیم و گولشان را نخوریم؟ تشخیص این حساب‌ها هم چندان دشوار نیست. آنها معمولاً شما را از طریق گروه‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال پیدا می‌کنند و با ادعاهای واهی و پیشنهادهای وسوسه‌کننده می‌خواهند شما را متقاعد کنند. به‌علاوه بعضی اوقات نام‌هایی که انتخاب می‌کنند از روی افراد مشهور است، با این تفاوت که نام‌کاربری‌شان را طور دیگری نوشته‌اند. مثلاً چانگ‌پنگ ژائو را به جای آن که با یک «e» بنویسند، با دو «e» می‌نویسند.
ربات‌های تلگرامی پانزی
- ادعا: دادن توکن رایگان (ایردراپ)، استخراج بدون دستگاه و …
- هدف: فراهم‌کردن پایگاه کاربری برای کلاهبرداری‌های دیگر، فروش طرح‌های درآمدی (پانزی)
هر زمان که ترندی در بازار شکل می‌گیرد، تلگرام پر میشود از ربات‌های پانزی. مثلاً زمانی که شاهد رشد سرسام‌آور میم کوین‌ها بودیم، ربات‌های پانزی با ادعای ایردراپ توکن‌هایی مثل دوج کوین و شیبا اینو کاربران را هدف قرار دادند.
نمونه‌ای از ربات‌های پانزی در تلگرام
این ربات‌ها عمدتاً آدرس کیف پولتان را می‌خواهند و شاید بگویید با این آدرس چه کاری از دستشان بر می‌آید؟ در واقع آنها از همین ایده برای گول‌زدن شما استفاده می‌کنند. بیایید سناریوی یکی از این ربات‌ها را بررسی کنیم:
احتمالاً همه چیز از یک دوست شروع میشود که لینک مجموعه‌گیری (ریفرال) برای شما می‌فرستد تا شما هم از این توکن‌های مفت و مجانی نصیب‌تان شود. احتمالاً دوستتان هم قبلاً از دوستی دیگر به مجموعه دعوت شده است. وقتی شما با لینک دوستتان وارد ربات می‌شوید، ربات اطلاعاتی مثل ایمیل یا آدرس کیف پول را از شما می‌گیرد و می‌گوید با عضوگیری بیشتر، می‌توانید توکن‌های بیشتری دریافت کنید.
شما هم که به خیالتان با آدرس کیف پول دست ربات و گردانندگان‌شان به جایی بند نیست، لینک را به افراد دیگری می‌فرستید تا اگر شانس‌تان گرفت و توکنی به شما اعطا شد، سود خوبی ببرید. حالا بیایید هدف این ربات‌ها را بررسی کنیم:
این ربات‌ها در ابتدا ادعا می‌کنند برای فعالیت نیاز به پرداخت هیچ پولی نیست؛ اما معمولاً پس از اینکه به حداقل مقدار برداشت رسیدید، به بهانه‌های متفاوت تلاش می‌کنند طرح‌های درآمدی خود را بفروشند و کار وارد مرحله پانزی میشود.
در حقیقت این ربات‌ها شما را به افزایش زیرمجموعه‌ها ترغیب می‌کنند؛ اما هیچ توکن واقعی‌ای در کار نیست. در نهایت و هنگام برداشت به شما می‌گویند برای برداشت باید یکی از زیرمجموعه‌های شما سفارش خرید ثبت کند یا مقداری ارز برای برداشت واریز کنید!
گاهی اوقات هم این ربات‌ها با استفاده از آدرس شما، مقداری توکن جعلی (مثلاً توکنی با نام ABC که عموماً روی شبکه ترون کار می‌کند) برای شما می‌فرستند. با کمی جستجو وارد صفحه این توکن در شبکه‌های اجتماعی یا سایت‌هایی مثل کاوشگرهای بلاک می‌شوید و با کمی گشت‌وگذار بیشتر به یک لینک صرافی یا وب‌سایت معاملاتی بر می‌خورید که سازندگان توکن ادعا می‌کنند در آنجا می‌توانید توکن‌های خود را بفروشید. کار دقیقاً همین جا جدی میشود؛ در این صرافی یا وب‌سایت، مهاجم به‌دنبال رسیدن به کلیدهای خصوصی یا کلمات بازیابی شماست. یادتان باشد که کلاهبردارها قدم به قدم این سناریو را برنامه‌ریزی کرده‌اند و می‌خواهند با استفاده از تمایل شما به دریافت توکن‌های رایگان، کلیدهای خصوصی را به چنگ بیاورند.
از دیگر اهداف این طرح‌ها می‌توان به افزایش پایگاه کاربری اشاره کرد. در نهایت گردانندگان طرح از این کاربران برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند. یعنی با جمع‌آوری اطلاعات ارتباطی تعداد زیادی از کاربران، در آینده کلاهبرداری‌های دیگری را صورت دهند.
یک روش رایج دیگر ربات‌های پانزی تلگرامی، ایده «استخراج بدون دستگاه» است. در چنین طرح‌هایی عمدتاً ادعا میشود که کاربر با خرید هر ربات، یک دستگاه ماینر در یک تأسیسات استخراج در اختیار می‌گیرد و درآمد حاصل از آن به کیف پولش واریز میشود.
خرید در این ربات‌ها معمولاً با واحد‌هایی مثل سکه‌های ربات یا الماس صورت می‌گیرد و فرد مجبور است برای دریافت این سکه‌ها یا الماس‌ها، کاربرانی را به طرح دعوت کند یا حتی برای دریافت آنها بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بدهد. در واقع هر بار که کاربری را به استفاده از این ربات‌ها دعوت می‌کنید، یک طعمه دیگر برای کلاهبردارها دست‌وپا کرده‌اید و احتمالاً آنها هم این چرخه را ادامه می‌دهند.
نکته‌ای که باید به یاد داشت این است که با پرداخت پول به این ربات‌ها، هیچ ماینری به شما تعلق نمی‌گیرد و گردانندگان آنها تنها به‌دنبال خالی‌کردن جیب شما هستند.
فروش توکن‌های بی‌ارزش
- ادعا: فروش یک توکن آینده‌دار که میتواند رشد قیمت خوبی داشته باشد.
- هدف: فروش یک توکن بی‌ارزش که با کمتر از چند دلار ساخته شده است و هیچ هدفی پشت آن نیست.
در این روش، گردانندگان یک پروژه بی‌ارزش، با تبلیغ از طریق کانال‌ها و صفحات پرطرفدار به‌دنبال فروش توکن‌های خود هستند. این توکن‌ها هیچ استفاده‌ای ندارند و ایده پشت آنها هم ارزش چندانی ندارد. آنها عموماً وعده‌های تو خالی به سرمایه‌گذاران می‌دهند. سرمایه‌گذاران هم با خیال این که توکنی نوپا با فضای رشد بالا می‌خرند، گول کلاهبردارها را می‌خورند.
گرداننده پروژه در این روش، قربانی را به یک وب‌سایت یا ربات هدایت می‌کند و در ازای دریافت اتریوم، به فرد توکن‌های بی‌ارزش می‌دهد. این توکن‌ها معمولاً پس از مدتی با سقوطی شدید مواجه می‌شوند و حتی ارزششان صفر میشود.
در شیوه‌ای دیگر، کلاهبرداران با وعده رشد سرسام‌آور یک ارز بی‌ارزش، به‌دنبال جذب سرمایه‌گذاران و پامپ قیمت هستند. پس از آن که افراد زیادی جذب این پروژه شدند، کلاهبردار ارزهای خود را فروخته و با سود زیاد، دست سرمایه‌گذاران را در پوست گردو می‌گذارد.
برای این که به دام چنین پروژه‌هایی نیفتید، حتماً پیش از خرید تحقیقات کاملی انجام دهید و مطمئن شوید پروژه‌ای که قصد سرمایه‌گذاری روی آن را دارید، از پشتوانه خوبی از نظر فناوری و برخوردار و هدف آن هم معقول و دست یافتنی باشد.
تیم‌های پشتیبانی تقلبی
- ادعا: معرفی خود به‌عنوان مدیر یا عضو تیم پشتیبانی یک صرافی/شرکت
- هدف: به‌دست‌آوردن گذرواژه کاربر در صرافی
در ادامه: کلاهبردار تلاش می‌کند کلمه‌عبور حساب فرد را از او دریافت کند.
این قبیل کلاهبردارها، خود را به‌عنوان تیم پشتیبانی صرافی‌ها و نهادهای معروف معرفی می‌کنند و در صدد آن هستند که نام کاربری و رمز عبور حساب صرافی شما را از چنگ‌تان در بیاورند.
مثلاً فرض کنید وارد گروه پشتیبانی صرافی کوکوین می‌شوید و می‌خواهید مشکلی را که به آن برخوردید حل کنید؛ در اینجا کلاهبردار به اسم پشتیبانی صرافی کوکوین به شما پیام می‌دهد و مشکل‌تان را می‌پرسد.
رفته‌رفته او سعی می‌کند که اعتماد شما را جلب کند و کاری کند که باور کنید او واقعاً پشتیبان یا ادمین گروه تلگرامی صرافی کوکوین است. وقتی که مطمئن شد به هدفش رسیده، از شما درخواست می‌کند نام کاربری و رمز عبور حسابتان در صرافی را برایش بفرستید. او با استفاده از این اطلاعات وارد حساب شما شده و حسابتان را خالی می‌کند!
تقریباً تمام صرافی‌ها، چه ایرانی و چه خارجی، بارها تأکید کرده‌اند که برای ارائه خدمات پشتیبانی نیازی به نام کاربری یا رمز عبور شما ندارند؛ پس یادتان باشد، هیچوقت اطلاعات حساب خود را به آنها ندهید.
جمع‌بندی
هیچکس محض رضای خدا نمی‌خواهد شما را پولدار کند. کلید خصوصی یا کلمات بازیابی کیف پول مساوی هستند با تمام دارایی‌های شما در کیف پول؛ آنها را به هیچکس ندهید!
منبع:
