مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارشی در خصوص استخراج رمزارزها منتشر کرده است که در انتهای آن به این نتیجه رسیده که کمتر از ۱۰٪ کسری برق کشور مربوط به استخراج رمزارزها است و همچنین سیاست ممنوعیت استخراج رمزارزها سیاستی شکست خورده است.
به نقل از مرکز پژوهش‌های مجلس، در این گزارش ذکر شده است که تاکنون بیشتر کشفیات در حوزه استخراج رمزارز مربوط به بیت کوین بوده است. از ابتدای شروع طرح برخورد با استخراج کنندگان بدون مجوز از سال ۱۳۹۸ تا سال ۱۴۰۰، مجموع کشف و شناسایی دستگاه های غیرمجاز استخراج رمزارز به ۲۲۱,۱۶۳ دستگاه رسیده است که توان مصرفی آنها معادل ۶۲۱ مگاوات بوده است.
ممنوعیت استخراج سیاستی شکست خورده است
در این گزارش همچنین ذکر شده که صریح ترین اقدام کشور در سیاست‌گذاری استخراج رمزارزها، وضع ممنوعیت استخراج رمزارز در کشور در تابستان سال ۱۴۰۰ بود. اما این سیاست عملاً شکست خورده محسوب می شود، زیرا هش‌ریت مطلق ماهانه ایران در شبکه بیتکوین از ۹۴/۶ میلیون تراهَش در تاریخ دهم اریبهشت ۱۴۰۰ تنها به ۷۵/۳ میلیون تراهَش در دهم مرداد ۱۴۰۰ (با گذشت یک ماه و ده روز از دستور قطع برق مزارع استخراج رمزارز) رسید. یعنی بیش از نیمی از استخراج کنندگان رمزارز بدون توجه به دستور دولت و قطعی برق مشغول استخراج رمزارز بوده اند. توان مصرف برق این استخراج کنندگان در بدبینانه ترین حالت کمتر از ۸۰۰ مگاوات ساعت بوده است. درحالی که کسری تراز شبکه برق کشور بیش از ۱۰ هزار مگاوات ساعت بوده است. در بدبینانه ترین حالت کمتر از ۱۰٪ از کسری برق کشور را می توان به استخراج رمزارز نسبت داد.
سهم استان‌های مختلف از استخراج بیت کوین
مراکز مجاز استخراج رمزارز در ایران موظف به اخذ جواز تاسیس و پروانه بهره‌برداری هستند که بسیاری از آنها به دلایل مختلف پس از دریافت جواز تاسیس، موفق نشده‌اند که پروانه بهره‌برداری خود را اخذ نمایند. در شکل زیر آمار این مجوزها به تفکیک استان ذکر شده است:
آمار جواز تاسیس مراکز استخراج به تفکیک استان منبع: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس
آمار پروانه بهره‌برداری استخراج به تفکیک استان منبع: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس
استخراج رمزارزهایی مانند اتریوم در منازل رواج یافته است
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که خطر جدی تر که نیازمند اتخاذ راه حل است، ضعف کشور در اعمال سیاست های سلبی و ایجابی در حوزه استخراج رمزارز است. به نظر می رسد خطر اصلی ناشی از گسترش استخراج رمزارزهایی مانند اتریوم در منازل شخصی است. استخراج رمزارز بیتکوین در مزارع بزرگ و با تجهیزاتی که مصرف محسوس و با قابلیت ردیابی و کشف بالاتر دارند انجام می شود اما مجموع مصرف برق در منازل شخصی برای استخراج اتریوم احتمالاً کمتر از ۱۲ مگاوات هست. استخراج رمزارزهایی شبیه اتریوم به مصرف برق کمتر و البته به تجهیزات گران قیمت تر و با ارزبری بالاتری نیاز دارد و از همه مهم تر ردیابی آن سخت تر است و می تواند موجب افزایش غیر قابل کنترل مصرف برق خانگی شود.
چارچوب مقرراتی شفاف به جای ممنوعیت
در بخش پایانی این گزارش آمده است که رفع تهدیدها هم زمان با استفاده از فرصت‌های فناورانه پیش رو نیازمند اتخاذ چارچوب مقرراتی شفاف برای نظارت بر هرگونه تولید و استخراج دارایی دفتر کل توزیع شده در کشور است. بررسی ها نشان می دهد، اعمال ممنوعیت کامل استخراج رمزارز در کشورمان با توان فنی و مقرراتی فعلی کشور غیرممکن است. همچنین اقدام دیرهنگام در سامان دهی استخراج رمزارزها می تواند مقررات گذاری و سیاست گذاری این حوزه را با موانع عمده ای مواجه کند. تا کنون استخراج رمزارزهای انرژی بر در کشورمان مطرح بوده است اما همه انواع استخراج رمزارزها انرژی را به هدر نمی دهند. انواع جدیدی از استخراج رمزارزها در حال توسعه هستند که یک فعالیت اقتصادی معمولی مثلاً ارائه فضای ذخیره سازی محتوا یا ارائه توان رایانشی برای فعالیت های مفید مانند واقعیت افزوده و اداره محیط های مجازی یا متاورس را به میدان رقابت استخراج وارد می کنند.
منبع:
