تتر بزرگترین استیبل کوین دنیاست. استیبل بودن تتر به این معنی است که ارزش آن همیشه برابر با یک دلار آمریکا است (البته با درصد بسیار کمی نوسان). اما موردی که ایران وجود دارد، این است که اگر قیمت تتربا قیمت دلار یکسان است، پس چرا قیمت USDT مقداری بالاتر از دلار کاغذی مبادله میشود؟ در این پست به پاسخ این سوال میپردازیم که چرا تتر گران تر است
دلایل تفاوت قیمت تتر با دلار
منبع: 123RF
یکی از اصلیترین سوالاتی که باید ابتدا به آن پاسخ دهیم، این است که چرا تتر همیشه ۱ دلار است؟ دلیل این امر این است که USDT یا Tether یک استیبل کوین یا ارز باثبات است و پشتوانه آن دلار است؛ یعنی به ازای هر ۱ تتری که عرضه میشود، ۱ دلار در ذخایر شرکت سازنده این رمزارز قرار میگیرد. بنابراین قیمت تتر (USDT) باید همواره برابر با ۱ دلار باشد.
اکنون سوال دیگری بهوجود میآید و آن این است که آیا احتمال دارد که قیمت تتر یک دلار نباشد؟ بله این احتمال نیز وجود دارد؛ زیرا یک عامل بسیار مهم به نام عرضه و تقاضا در تمامی بازارها اعم از کریپتوکارنسیها وجود دارد، که تعیینکننده اصلی قیمتهاست. اگر عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت کاهش مییابد و اگر تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت افزایش مییابد. بنابراین احتمال این که قیمت Tether کمتر از ۱ دلار شود، وجود دارد. در ادامه مقاله به این موضوع به طور مفصلتر میپردازیم.
دلیل اول: سیاستهای ارزی دولت ایران
یکی از اصلیترین دلایل اختلاف قیمت تتر و دلار، سیاستهای ارزی دولت ایران است؛ معمولا دولت اجازه خرید مقدار محدودی دلار را به هر شماره شناسنامه میدهد (برای مثال ماهیانه تا ۲۰۰۰ دلار). به همین دلیل، بسیاری از افرادی که با حوزه کریپتو و رمزارزها آشنا بودند، تتر را جایگزین دلار کاغذی میکردند، زیرا محدودیتی در خرید آن نداشتند و این موضوع باعث افزایش تقاضا برای این رمزارز شده است. البته به نقل از خبرگزاری برنا در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۴۰۱، بانک مرکزی به صرافیها اجازه داد که ارز اسکناس را با نرخ توافقی خریداری کنند و بدون محدودیت، به متقاضیان ارز بفروشند؛ بدین معنا که اکنون هر کسی میتواند به هر مقداری که میخواهد، دلار بخرد. باید ببینیم که در آینده این موضوع چه تاثیراتی روی بازار ارز و ارزش ریال خواهد گذاشت و کاربران دوباره به سمت دلار (به جای تتر) باز خواهند گشت یا خیر.
دلیل دوم: ارزش ریال و گپ قیمتی
یکی دیگر از دلایل برای این که قیمت دلار چرا با قیمت تتر برابر نیست، ارزش ریال است. البته ارزش ریال روی هر دو ارز تتر (USDT) و دلار کاغذی تاثیر یکسانی دارد؛ اما این دو ارز مقداری با یکدیگر گپ قیمتی دارند. یعنی ابتدا ارزش یکی از آنها بیشتر میشود و سپس ارزش ارز بعدی به آن مقدار میرسد. این موضوع باعث ایجاد تفاوت قیمتی میشود.
دلیل سوم: کارمزد شبکههای مختلف
مورد بعدی برای این که دلیل تفاوت قیمت دلار با تتر چیست، میزان کارمزد تتر است. همانطور که میدانید، USDT یک ارز دیجیتال است که بر بستر بلاکچینهای مختلف ساخته شده است. هر کدام از این بلاک چینها ساختار و مقیاسپذیریهای مختلفی دارند؛ برای مثال، شبکه اتریوم قادر است در ثانیه بین ۱۰ تا ۱۵ تراکنش را پردازش کند، اما شبکه سولانا در حال حاضر و بنابر دادههای مرورگر بلاکچینی آن یعنی Solscan، میتواند بین ۱۹۰۰ تا ۲۳۰۰ تراکنش را در ثانیه تایید کند.
مقیاس پذیری تاثیر بسیار زیادی در کارمزد تراکنشها دارد. اگر یک شبکه تعداد تراکنشهای کمتری در ثانیه پردازش کند (مانند اتریوم)، کاربران باید برای ارسال تراکنشها کارمزد بیشتری پرداخت کنند؛ زیرا ماینرهای شبکه اتریوم، عموما تراکنشهایی را در اولویت قرار میدهند که کارمزد بیشتری پرداخت میکنند؛ این موضوع باعث میشود که کاربران Gweiهای تراکنشها را بالاتر بزنند، که این ارتباط مستقیم با میزان پرداختی آنها دارد. به علاوه، قیمت اتریوم نیز روی میزان کارمزد شبکه تاثیر مستقیم دارد. البته تتر ابتدا روی شبکه بیت کوین (با شبکه OMNI) عرضه شده بود که به دلیل کارمزدهای بالا و کند بودن شبکه بیت کوین نسبت به اتریوم، از این نوع تتر استفاده چندانی نمیشود. کارمزد شبکه اومنی نیز مستقیما با قیمت بیت کوین وابسته بود.
تتر در صرافیهای ایرانی، عموما با استاندارد ERC20 شبکه اتریوم موجود است (البته در کنار شبکههای دیگری مثل ترون). افرادی که با اتر را روی شبکه اتریوم ارسال میکنند، فی بالاتری نسبت به دیگر شبکهها پرداخت میکنند و این موضوع باعث کم شدن دریافتی آنها میشود و بهصورت غیرمستقیم روی قیمت لحظه ای تتر تاثیر میگذارد. قیمت خرید تتر در صرافی های ارز دیجیتال ایرانی را میتوانید در این صفحه مشاهده کنید.
دلیل چهارم: عرضه و تقاضا
یک عامل دیگر که باعث تفاوت قیمت تتر و دلار میشود، میزان عرضه و تقاضا است. اگر عرضه چیزی نسبت به تقاضای آن بیشتر باشد، ارزش آن دارایی کاهش مییابد؛ زیرا مقدار زیادی از آن در بازار وجود دارد، اما خریدار ندارد. اگر عرضه یک دارایی کمتر از میزان تقاضای آن باشد، ارزش آن افزایش خواهد یافت، تا پاسخگوی تقاضا باشد. در بازار رمزارزها نیز عرضه و تقاضا عامل بسیار مهمی است و از آنجا که تتر یک استیبل کوین است و قیمت آن باید همیشه برابر با ۱ دلار باشد، سازندگان این ارز باید قیمت را کنترل کنند؛ به این صورت که اگر قیمت بالاتر از ۱ دلار رسید، عرضه را افزایش میدهند تا قیمت کاهش یابد و اگر قیمت به پایینتر از ۱ دلار دست یافت، عرضه را کم میکنند تا بنابه میزان تقاضای زیادی که برای تتر وجود دارد، کمیابتر شود و قیمت آن تا ۱ دلار افزایش یابد. اما برخی اوقات کنترل قیمت تتر دشوار میشود؛ مخصوصا زمانی که بازار رمزارزها در حال صعود یا نزول شدید است. تصویر زیر، نمودار قیمت USDT را در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ را نشان میدهد. نقاط زردرنگ افزایش قیمت به بالاتر از ۱ دلار و نقاط سبز کاهش قیمت به پایینتر از ۱ دلار را نشان میدهند.
منبع: Coinmarketcap
در چارت بالا، چند مورد را میبینیم که قیمت USDT تغییر کرده است. پایینترین قیمت USDT مربوط به ۲۵ آوریل ۲۰۱۷ (۵ اردیبهشت ۹۶) بوده (۰.۹۱۳۶ دلار یعنی حدود ۹ درصد ریزش) و بالاترین قیمت مربوط به ۱۲ دسامبر همان سال (۲۱ آذر ۹۶) بوده است (۱.۰۷۷۹ دلار یعنی تقریبا ۸ درصد رشد). در سال ۹۶، قیمت دلار از ۳۷۵۰ تا ۴۳۵۰ تومان بوده است. اگر ما میانگین این قیمت یعنی ۴۰۰۰ تومان را در نظر بگیریم، با کاهش ۹ درصدی ارزش تتر، شما باید ۳۶۴۰ تومان و با ۸ درصد افزایش قیمت تتر، باید ۴۳۲۰ تومان پرداخت میکردید. البته این کاهش و افزایش قیمت جهانی تتر، بسیار زود به حالت استاندارد خود بازگشت (معمولا ۱ یا ۲ روز بعد). بنابراین در اینگونه موارد نیز ما شاهد تغییر قیمت تتر نسبت به دلار هستیم.
دلیل پنجم: کارمزد صرافیهای ایرانی
در همین زمینه، نکته دیگری نیز وجود دارد و آن مقدار کارمزد و قیمت صرافیهای ایرانی است. صرافیها به ازای هر معاملهای که کاربران انجام میدهند، مقداری کارمزد دریافت میکنند و این فی نیز در اکسچنجهای مختلف، متفاوت است. همچنین صرافیها نسبت به میزان نقدینگی خود، قیمت را مقداری افزایش و کاهش میدهند؛ صرافیهایی که نقدینگی آنها کمتر است، معمولا تتر را گرانتر حساب میکنند.
از آنجایی که USDT یک ارز دیجیتال است، میتوان آن را با هزینهای ثابت (فارغ از مبلغ انتقال) و سریع به اقصی نقاط جهان انتقال داد؛ اما اگر بخواهید دلار حوالهای را انتقال دهید، مقصد و میزان دارایی انتقالی شما، روی کارمزد آن تاثیر میگذارد. این موضوع باعث محبوبیت بسیار زیاد تتر در بین ایرانیان شده و حتی برخی افراد نیز برای دور زدن تحریمها از آن استفاده میکنند. تمام این فاکتورها باعث افزایش تقاضا برای USDT میشود و باعث افزایش قیمت تتر نسبت به دلار میشود. در تصویر زیر، میتوانید میزان مبادلات تتر در جهان را ببینید، که نسبت به بیت کوین و اتریوم بسیار بیشتر است. در زمان نگارش این مقاله، حجم معاملات ۲۴ ساعته بیت کوین ۴۵ میلیارد دلار، اتریوم حدود ۲۴.۵ میلیارد دلار و تتر ۶۷ میلیارد دلار است.
منبع: Coinmarketcap
دلیل ششم: تفاوت ماهیت تتر و دلار
مورد آخر که بدیهیترین فاکتور است، تفاوت ماهیت دلار کاغذی و حوالهای با تتر است. تتر یک ارز رمزنگاری شده است، که میزان عرضه و تقاضای آن با دلار متفاوت است. همچنین عوامل دیگری چون نوع قانونگذاری، نحوه خرید و فروش و انتقال تتر، غیرمتمرکز بودن آن نسبت به دلار و بسیاری موارد دیگر متفاوت است؛ بنابراین نمیتوان گفت که تتر و دلار حتما همیشه باید همقیمت باشند و روند حرکتی آنها یکسان باشد.
قیمت تتر به تومان نسبت به دلار چقدر اختلاف دارد؟
در حالت عادی که بازار کریپتو نوسانات چندانی ندارد، قیمت تتر عموما بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان بالاتر از دلار معامله میشود؛ اما در کاهش و یا افزایش ناگهانی و شدید قیمت ارزهای دیجیتال، این اختلاف بیشتر میشود؛ زیرا در ریزش بازار تقاضا برای تتر افزایش مییابد و سرمایهگذاران میخواهند رمزارزهای خود را تبدیل به استیبل کوین کنند تا از نوسانات در امان بمانند و این موضوع باعث افزایش قیمت Tether میشود. در افزایش قیمت رمز ارزها نیز سرمایهگذاران شروع به خارج کردن تترهای خود و خرید ارزهای دیجیتال دیگر میکنند. این موضوع باعث افزایش میزان موجودی (بخش عرضه) Tether میشود، که قاعدتا باید قیمت آن را کاهش دهد.
در مجموع، قیمت جهانی تتر به دلار، در اوقات کمتری بیشتر از ۱ دلار است؛ اما در ایران، در اوقات کمتری با قیمت کمتر از دلار مبادله میشود.
پرسش و پاسخ (FAQ)
- چرا قیمت تتر با دلار تفاوت دارد؟
در این مقاله به توضیح این مورد پرداختیم. این اختلاف قیمت ناشی از سیاستهای ارزی دولت ایران، ارزش ریال، میزان عرضه و تقاضا، تغییر قیمت جهانی تتر، هزینه کارمزد شبکه و صرافیها و تفاوت ماهیت این دو ارز است.
- چه مواقعی قیمت تتر با قیمت دلار برابر نیست؟
معمولا تتر بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان از دلار گرانتر است و این اختلاف قیمت در زمانهایی که بازار با افزایش و کاهش ناگهانی قیمت مواجه میشود، میتواند بیشتر هم بشود.
- قیمت تتر در ایران چقدر است؟
در زمان نگارش ، میانگین قیمت تتر در صرافیهای ایرانی، ۳۲.۲۰۰ تومان و قیمت دلار کاغذی در بازار آزاد حدود ۳۱۸۰۰ است؛ یعنی تتر حدود ۴۰۰ تومان گرانتر از دلار کاغذی است.
- برای تبدیل تتر به دلار کاغذی چکار باید بکنیم؟
در صرافیهای ایرانی نمیتوان تتر را به دلار تبدیل کرد. برای این کار، شما ابتدا باید تتر خود را به ریال تبدیل کنید و سپس با مراجعه به صرافیهای ارزی، آن را به دلار تبدیل کنید.
- تفاوت قیمت دلار و تتر در ایران چقدر است؟
دلایل مختلفی برای این اختلاف قیمت وجود دارد که در این مقاله توضیح دادهایم؛ اما در مجموع، معمولا قیمت تتر بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان گرانتر از دلار کاغذی است.
- چرا تتر بخریم؟
با این که قیمت تتر معمولا گرانتر از دلار است، اما محدودیتی برای انتقال آن به سراسر دنیا وجود ندارد. همچنین فارغ از مبلغ انتقالی شما، هزینه کارمزد ثابت است.
جمعبندی
یکی از سوالاتی که کاربران ایرانی رمزارزها ممکن است با آن مواجه شوند، تفاوت قیمت تتر و دلار است. این امر دلایل مختلفی دارد که در این مقاله به معرفی آنها پرداختیم. این دلایل شامل سیاستهای ارزی دولت ایران، ارزش ریال و گپ قیمتی، کارمزد شبکههای مختلف، عرضه و تقاضا، کارمزد صرافیهای ایرانی و تفاوت ماهیت تتر و دلار هستند. بنابراین قیمت تتر همیشه مقداری بالاتر از دلار کاغذی معامله میشود. نظر شما درباره اختلاف قیمت تتر و دلار چیست؟ آیا گرانتر بودن قیمت USDT نسبت به دلار میتواند به کسب و کار یا معاملات شما ضربه وارد کند؟ نظرات خود را در بخش کامنتها با ما به اشتراک بگذارید.
منبع:
